Hypnose #003
Matthijs Bosman

Het nieuwste plein in Den Haag. Alleen onder hypnose te bezoeken. Ontdek het Meravigliaplein en laat je verassen door haar exotisch karakter.
Beeldend kunstenaar Matthijs Bosman laat de bezoeker onder hypnose een wandeling maken naar het nieuwste plein van Den Haag; het Meravigliaplein. Bosman implanteert de herinnering aan dit prachtige stadsplein in de hoofden van de deelnemers.
Beeldend kunstenaar Matthijs Bosman maakt zowel tastbare als ontastbare kunst. Met zijn werk biedt hij zijn publiek vaak een 'vertrekpunt voor de geest'. Voor het Bureau voor Hedendaags Avontuur op Den Haag Sculptuur 2007 maakt hij een volledig metafysisch werk; Hypnose #003, de derde versie van een kunstwerk dat hij voor het eerst uitvoerde in 2001. Met behulp van Hypnotherapeut Georg Clemens neemt Bosman de deelnemer onder hypnose mee door de steeg naast het Escher Museum aan het Lange Voorhout, naar het nieuwste plein van Den Haag: het Meravigliaplein.

Data:
Vrijdag 22 juni
Zaterdag 23 juni
Zondag 24 juni

Lokatie:
Projectruimte BVHA, Lange Voorhout

"Hypnose nr. 003"
Door Sybren Renema

"Meneer, mevrouw, wilt u deelnemen aan een hypnosesessie? In het kader van Den Haag Sculptuur en het Bureau voor Hedendaags Avontuur kunt u meedoen aan een stadswandeling naar het Meravigliaplein." Beeldend Kunstenaar Matthijs Bosman prijst zijn project aan als een welbespraakt marktkoopman. Voorzichtig overlegt het echtpaar, om vervolgens in te stemmen. Ze zijn duidelijk wat nerveus.
Als ze samen de ruimte betreden waar zometeen de hypnosesessie plaatsvindt, is daar hypnotherapeut Georg Clemens om ze gerust te stellen. Hij zal de sessie leiden en ervoor zorgen dat niemand iets overkomt; het blijkt dat de wandeling slechts denkbeeldig zal zijn.
Wanneer de stoelen allemaal gevuld zijn met gespannen deelnemers, komt Bosman binnen om een korte toelichting te geven. Hij vertelt over hemzelf, Clemens en hun samewerking. Nogmaals benadrukt hij dat wat ze doen volledig veilig is en dat de ervaring uniek zal zijn. Dan geeft hij het woord aan Clemens, die het advies geeft om ontspannen te zitten en de ogen te sluiten, waarna hij begint:
"Terwijl je je zo goed mogelijk concentreert op mijn stem beeld je je zo helder mogelijk in dat je hier in Den Haag rustig over het Lange Voorhout loopt (...) Het is nu rustig om je heen en je ziet de zwarte wegwijzer met gouden letters van de ANWB, en daar ga je rechtsaf richting het Eschermuseum en het Meravigliaplein..."
Nu en dan wordt de stilte verstoord door een langsrijdende auto, maar in de ruimte is er behalve Clemens niemand te horen. Hij neemt de groep mee naar het plein, waar men de tijd krijgt rond te kijken. Er is een fontein, geel gravel als bestrating en een ongebruikte traimrails. Bovendien staan er lege sokkels. Na een kort verblijf op het plein keert de groep terug naar het Bureau voor Hedendaags Avontuur.
Met zijn diepe stem zegt Clemens: "Van nu af aan zul je iedere keer als je op het Lange Voorhout bent, terugdenken aan het Meravigliaplein en je zult je altijd verwonderen over het feit dat de steeg waar je zojuist doorheen bent gelopen, er niet meer is."
Hij telt af en iedereen wordt weer wakker. Nog niet van de verbazing bekomen kijkt men elkaar aan. Na twintig seconden begint de groep verbaasd te praten. Al snel beginnen mensen hun ervaringen te vergelijken. "Ik was helemaal niet weg. Ik kon me niet concentreren.", zegt iemand. "Ik wel hoor, maar ik had nooit verwacht dat het zo zijn zou. Ik dacht dat het heel eng was.""Het is helemaal niet zoals op televisie. Ik dacht dat jullie ons iets geks zouden laten doen."
Hypnose nr. 003 is de derde in een serie van hypnose-werken van Bosman. Het is qua verhaal speciaal toegesneden op Den Haag Sculptuur: "Het Meravigliaplein is, hoewel fictief, een plek in de openbare ruimte, waar je naartoe kunt.", aldus Bosman. Over de interpretatie van zijn werk is Bosman duidelijk: "Meraviglia





is Italiaans voor dingen waarover je je kunt verwonderen. (...) Ik wil dat de mensen hier straks weggaan met een unieke ervaring van dat plein in hun achterhoofd. Het is in principe niet mijn bedoeling dat mensen hun ervaringen allemaal naast elkaar leggen en bij wijze van spreke een tekening maken van de dingen die ze meegemaakt hebben."
"Het is dan ook niet mijn intentie mensen gekke dingen te laten doen.", zegt Bosman. "De bedoeling was mijn gedachten zo direct mogelijk over te brengen op mijn publiek. Ik wilde mijn ideeen niet uit hoeven te drukken in een fysiek medium. Wanneer je een sculptuur maakt, heb je tastbaar materiaal nodig. Met hypnose kun je het beeld dat je wilt overbrengen direct doorgeven aan je publiek. Dit wilde ik op een aangename en subtiele manier te doen, niet door iets in iemands oor te schreeuwen."
Door deze benadering van hypnose als middel speelt de bewustzijnslaag die ermee bereikt zou worden slechts een secundaire rol. Symboliek in de Freudiaanse betekenis is dan ook niet aanwezig, hoewel de sokkels op het plein wel een symbolische functie hebben. "Voor mij staan die voor verbeelding. Wanneer je als kunstenaar een lege sokkel tegenkomt, wil je daar graag iets op plaatsen."
In plaats daarvan ontleent het werk zijn waarde aan de ervaring die het oproept. Los van de discussie die bestaat over het hoe en wat van hypnose is Bosmans werk een dappere poging de toeschouwers deel te laten zijn van het kunstwerk. Een interessante wending hierbij is dat het feitelijke beeld alleen in de hoofden van de deelnemers bestaat en het beeld ook per persoon verschilt. De suggestieve waarde die hypnose heeft wordt hierbij uitgespeeld tegen de werkelijkheid om in de hoofden van de deelnemers een tijdelijke schijnwerkelijkheid te creeeren. Zoals een van hen scherp opmerkt: "Misschien kun je deze ervaring nog het beste vergelijken met een boek waar je helemaal in zit."