Rondom het vergrootglas
De kracht van het zonlicht

Toine Klaassen

Maak samen met de kunstenaar Toine Klaassen foto- en video-opnamen van uw oog en wissel ervaringen uit over de inzetbaarheid van met een vergrootglas gefocust zonlicht.
Omdat journalisten zich vooral bezighouden met gewelddadigheden van formaat, heeft Toine Klaassen het idee opgevat om de kleinere gewelddadigheden op te sporen. Om onderzoeksmateriaal te verzamelen gaat hij met een vergrootglas op een standaard op pad en probeert je voor de lens bekentenissen af te laten leggen over gewelddadigheden die je begaan hebt door de zon op levende onderwerpen te focussen. In plaats van op gewelddadigheden van wereldformaat te focussen hoopt hij op deze wijze informatie in te winnen over geweld wat dicht bij jezelf ligt. Hij legt zo een flink archief aan, met vergrote ogen van 'de schuldigen'. Samen met de grof gemonteerde videobeelden van gesprekken zal je betrokken worden bij de werking van het 'Laboratorium voor Hedendaagse Archeologie' in en om de presentatieruimte van het Bureau voor Hedendaags Avontuur.  





Data:
Vrijdag 13 juli
Zaterdag 14 juli
Zondag 15 juli

Lokatie:
Projectruimte BVHA, Lange Voorhout

"Rondom het vergrootglas & de kracht van het zonlicht"
Door Marjolein Schaap

Al heb ik mij voorgenomen om van te voren helemaal niets over Toine Klaassen en zijn werk te bedenken, in de trein naar Den Haag bekruipt me toch een ongemakkelijk gevoel. Aan mij is gevraagd om zijn (publieksparticipatieve) interventie 'te ervaren' en die ervaring te beschrijven, terwijl ik - met inname van de gepaste afstand - toch vooral ook een kunstcriticus en -theoreticus ben. Sterker, sinds 2005 ben ik me in de kunstinterventie gaan specialiseren en een 'autoriteit' in dat onderwerp aan het worden. Ergens zit ik nu in een knoop.
Als eerste meld ik me bij het Bureau voor Hedendaags Avontuur (BHvA) en word ik - tegen de onbevangenheid in - vrijwel direct aan Klaassen voorgesteld: in wit-synthetische broek en jas, compleet met ID badge . Op het moment dat ik me met een koffie aan de buitentafel heb geïnstalleerd, stevent hij op zijn witte kraakschoenen naar de nabijgelegen beeldenroute met in de aanslag: een forse loep op driepoot. Ik fladder er maar wat achteraan, waarna ik me als onzichtbaar probeer op te stellen - hetgeen achteraf geen slechte positie is. Wie niet aan de interventie van Klaassen 'meedoet', ziet vooral een act. Eerst kijken, dus maar.





Gezien de conditie van loep en driepoot stamt deze doktor (?) uit een periode en/of land waar wetenschappelijke instrumenten nog dagelijks in de was worden gezet. Omdat ook de combinatie van beide instrumenten geen gangbare is, bestempelt dat Klaassen als vanzelf tot een acteur of levende sculptuur. De toeristen en passanten die over de beeldenroute flaneren, vragen ze het zich zichtbaar af. Waar hoort deze figuur bij en wat gaat ie doen? Als duidelijk wordt dat Klaassen een foto van de passanten wil maken, is dat aanvankelijk een kwestie van aanklampen. Want niet alleen in mijn aanwezigheid ligt een dilemma besloten. Ook de cameravrouw die in opdracht van het BvHA deze interventie aan het vastleggen is, houdt de mensen - hoe nieuwsgierig ook - uit zijn buurt.
Het zijn tenslotte twee jonge kinderen die samen met pa en ma het ijs breken.Via de loep maakt Klaassen een foto van dit gezin en van de jongste zoon - die het allemaal heel cool vindt - een foto van het linkeroog. Daarna wordt via de loep ook van mij en mijn linkeroog een afdruk gemaakt; het resultaat is ter plekke in de camera te zien. Mijn ervaring? Die bestaat uit de ongemakkelijke nieuwsgierigheid die je ten deel kan vallen als gevolg van de blik van een fotograaf: hoe wordt je gezien, bekeken en gemeten? "Heé, een straatfotograaf", roept iemand uit. Maar dat is duidelijk niet de juiste benaming.





Een aanknopingspunt vormt de zijkamer die hij als 'laboratorium voor de hedendaagse archeologie' in het BvHA heeft ingericht. Temidden van een keur aan uitgestalde objecten, zoals zandlopers, suikerklontjes, (medische) maskers en zilveren snoepballen, en aan de wand geprikte afbeeldingen, waaronder een aantal loepfoto's van uitvergrootte linkerogen, vertelt hij honderduit. Ook over zijn reguliere werkzaamheden waarvan zowel de interventie als de performance slechts een van de vele segmenten vormen. Zijn openhartigheid lijkt van doen te hebben met mijn werk als kunstcriticus. We zijn elkaars onderwerp geworden.
Als het publiek alleen de 'loep-interventie' heeft meegemaakt en dit tijdelijk lab is misgelopen, is er qua perceptie een loskoppeling ontstaan, een onvolledig beeld. Niet dat het Klaassen wat lijkt te deren. Geredeneerd vanuit zijn lab-situatie is het niet meer dan logisch dat hij af en toe voor een veldonderzoek naar buiten stuift. Daar, lijkt hij als zelf uitgeroepen specialist onze in specialismen versplinterde maatschappij ter discussie te stellen. Luisteren naar de wetenschap? Moeten wij niet zelf - in de lijn van het uitvergrootte linkeroog - onze ogen wijd open sperren.........   .  
Op de website van het BvHA staat het volgende vermeld. " Omdat journalisten zich vooral bezighouden met gewelddadigheden van formaat, heeft Toine Klaassen het idee opgevat om de kleinere gewelddadigheden op te sporen. Hij probeert je voor de lens bekentenissen af te laten leggen over gewelddadigheden die je begaan hebt door de zon op levende onderwerpen te focussen". Zo zijn er mensen die met behulp van een loep en de zon mieren uitroeien, door ze levend te verbranden - dat heeft hij mij nog wel verteld. Verder heeft hij niet doorgevraagd. Maar ja, ik heb alleen mijzelf in de zon verbrand, zij het gelukkig zonder loep. Misschien vermoedde hij al dat dit aspect van zijn interventie niet aan mij besteed zou zijn. Wel ligt mij op weg naar huis een prangende vraag op de lippen. Wat zou Klaassen met zijn instrumenten hebben gedaan als geen enkele passant zich voor een foto had gemeld. In hoeverre had hij zich afhankelijk gemaakt van de deelname van het publiek?