Gulliver's Travels Revisited
Kirsten Leenaars

"You see, when night falls and you close your eyes to sleep and dream, I have seen the things that you can only dream about. I have been there. I was lost at sea for a long time. But I have been there. Oh yes. All the way and back."  Gullivers Travels, Jonathan Swift (1726)
In Gulliver's Travels Revisited wordt het Lange Voorhout de setting voor een conceptuele bewerking van Jonathan Swifts Gulliver's Travels. Jij als bezoeker van de tentoonstelling dient als verteller en acteur. Je leest zinnen uit het boek die gaan over het verlangen naar avontuur, persoonlijke relaties en hoe je als een individu jezelf probeert te plaatsen binnen een groter geheel. Om dit verhaal tot leven te brengen in een geheel andere setting en tijd dan waar het originele verhaal zich afspeelt, doen we een beroep op je eigen fantasie en inlevingsvermogen. De locaties voor deze opnames zullen zich rondom het tentoonstellingsterrein bevinden en voor een onverwachte combinatie zorgen tussen de wereld waarin de video wordt opgenomen en de wereld die in het boek beschreven wordt. De uiteindelijke film zal vertoond worden in de projectruimte van het Bureau voor Hedendaags Avontuur. Jij als kijker zal worden uitgedaagd jezelf opnieuw te plaatsen ten op zichte van je eigen omgeving, je angsten en je verlangens.

Data:
Vrijdag 6 juli
Zaterdag 7 juli
Zondag 8 juli

"Gulliver's travels revisited"
Door Jack Segbars

De versie van Gulliver's Travels van Jonathan Swift waarmee Kirsten Leenaars de bezoeker confronteert, is niet de versie die we doorgaans kennen. Door de geschiedenis heen zijn we gewend geraakt aan een beknopte, verkinderlijkte versie van het verhaal die vaak maar bestaat uit twee delen van het oorspronkelijk veel complexere geheel. Hier wordt in meerdere delen een schets van de moraliteit van de mens neergezet. In de tijd van Swift verlegde de moderne westerse mens letterlijk zijn grenzen en opende zich de globale wereld waar hij opnieuw positie moest innemen. Swift gebruikte deze overgangsrite als een ijkpunt voor morele bespiegeling: hoe staat het met de mens als soort, hoe staat het met zijn moraal als groep, hoe staat de mens tegenover zijn soortgenoot, herkent hij die wel? De vorm: de parodie op het reisverhaal diende als voertuig voor deze verkenning. Met het reismotief werd de gehele destijdse problematiek van het zich verhouden tot de ander samengebald. Een problematiek die tot nu toe niet is opgelost.
Het feit dat het publiek deze uitgebreide versie nauwelijks kent doet aan het werk van Kirtsen Leenaars op het Lange Voorhout niets af. Zij laat het publiek plaatsnemen in een opstelling waarbij de bezoeker, na een stuk van Gullivers Travels te hebben voorgelezen voor een projectie van actueel nieuws, gevraagd wordt naar zijn mening over de hedendaagse politiek. Hiermee wordt het verhaal in eenzelfde categorie geplaatst als andere tijdloze en verlichtende zedenschetsen zoals Dantes Divina Commedia en Goethes Faust. Om verlichting te bieden tegenover de onduidelijke duisternis van de actualiteit. Dit alles wordt opgenomen op video. Tot zover heeft het publiek niet veel aan deze ontmoeting. Het is minder aangenaam dat ik moet plaatsnemen in een setting waarbij er veel licht op me is gericht, het is minder aangenaam dat ik een stuk dat ik niet ken moet voorlezen en vervolgens is het aangenaam dat me wat vragen worden gesteld waarbij ik weer eens een keer moet samenvatten wat ik nu eigenlijk van de politiek vind. Zo'n bespiegeling moet blijkbaar afgedwongen worden.





Vervolgens moet ik het doen met de verzekering dat ik een dvd toegstuurd zal krijgen waarin de van mij gemaakte opnames gebruikt zullen worden voor het eindwerk. Hoe is me een raadsel, daar wordt eigenlijk geen enkele toespeling op gemaakt. Ik krijg geen inzicht in wat de kunstenares gewoonlijk doet, zodat ik   geen beeld kan vormen over het te voltooien geheel. Ik ga naar huis en moet afwachten. Er werd een ontmoeting beloofd in de festivalsomschrijving maar ik moet weer weg..
Prachtig!
Wat moet een kunstenaar eigenlijk met het publiek? Uiteindelijk blijft de rolverdeling dezelfde: de kunstenaar doet zijn dingetje en het publiek vindt er wat van, het kijkt ernaar, het luister ernaar, het woont erin of neemt eraan deel. Voor de uitwisseling is het geen wezenlijk verschil hoe dit contact verloopt, hoogstens zijn de sensaties van een andere orde: deelnemen levert een ander gevoel op dan kijken, de bemiddeling is een andere. Maar uiteindelijk maakt dat in de rolverdeling, de kunstenaar hier, de toeschouwer daar, niet uit. Het publiek wordt nooit dirigent of vormgever van het kunstwerk. Het is aan de kunstenaar of het publiek als materiaal kan dienen voor zijn of haar werk.
De richting die Kirsten Leenaars ingaat, weerspiegelt dit dilemma. Vanuit de ontmoeting met het publiek, een werkwijze die zij vroeger beoefende, kiest zij steeds meer de kant van de kunstenaar die zijn ding doet, of er nu wel of geen publiek in participeert. Of waarin die participatie, het publiek dus, niet de status heeft van de vormgevende. Een heldere attitude en analyse ten aanzien van de relatie tussen kunstenaar en publiek. Jonathan Swift kende dit dilemma ook; hij bedacht er het alter ego Lemuel Gulliver voor, de schrijver en hoofdpersoon van de avonturen die zich tot het publiek richt en die de schakel vormt tussen de vertelling en toehoorder, tussen maker en ontvanger. Deze schakel is niet hetzelfde als de kunstenaar zelf. Afstand is blijkbaar nodig om de persoon van de kunstenaar de kans te geven om door te schijnen in de ontmoeting.
Ik wacht op de dvd die met de post bezorgd gaat worden.